اعتکاف ، عبادتی مستقل

مرحوم مقدس اردبیلی که توانست هم در علم، محقق و هم در عمل، منزّه و مقدّس باشد، بیان شیوایی دربارهٴ اعتکاف دارد. او مى‏فرماید: مبادا کسی گمان کند که اعتکاف، مقدّمه است برای عبادتی دیگر. کسی که با طهارت وارد مسجد مى‏شود و روزه مى‏گیرد و قصد مى‏کند که قربهً الی الله اعتکاف کند این خود، عبادت است؛ نه این که اعتکاف شرط و مقدّمه برای عبادتی دیگر باشد. اعتکاف عبادت مستقلّ است. همانگونه که هر یک از حجّ، عمره، روزه و نماز عبادتهایی مستقل هستند .
اعتکاف بندگان صالح
از اینکه گفته شد روزه با همهٴ فضیلتی که دارد شرط اعتکاف است، روشن مى‏شود که انسان معتکف، در پیشگاه ذات اقدس اله عکوف و اقبال دارد و غیر خدا را کنار زده است.
اگر معتکف در پیشگاه خدایی که ﴿لم یکن له کفواً أحدٌ﴾  اعتکاف کرده، پس هیچ عکوفى، همتای اعتکاف او نیست؛ زیرا ارزش و منزلت هر اعتکافی به ارزش مبدئی که اعتکاف در پیشگاه او و برای اوست، بستگی دارد. پس هیچ اعتکافی کفو و همتای اعتکاف بندگان صالح خدا نیست.
از آن جا که ذات اقدس اله برای اعتکاف، حرمت قایل شده است، آن انسان کامل یعنی رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) در بسیاری از مواقع به خصوص ماه مبارک رمضان و بالاخص در دههٴ سوم آن، در مسجد معتکف مى‏شد.
آنچه در این باره از عترت طاهرین (صلوات‏الله علیهم) رسیده آن است که کمترین مدت اعتکاف سه روز است . این نظریه نه تفریط یک ساعت را دارد و نه افراط ده روز را. حضرت آیت الله جوادی آملی،کتاب حکمت عبادات ص۱۸۵