نشست «دستاوردهای اعتکاف در تعالی خانواده» با حضور حجج اسلام مهدی هادی روانشناس و مدرس حوزه و دانشگاه و سید باقر تکیه قائم مقام ستاد مرکزی اعتکاف امروز در خبرگزاری حوزه برگزار شد.
مهدی هادی، روانشناس و مدرس حوزه و دانشگاه در این نشست در خصوص ارتباط اعتکاف و خانواده بیان کرد: اعتکاف عملی عبادی است که برخی اوقات به عنوان اتفاقی جذاب و معنوی معرفی شده است، اما هدف ما این است که به بعد خانوادگی آن پرداخته و بگوییم اعتکاف یک امر تربیتی مؤثر بر تعالی خانواده است.
وی افزود: انسان‌ها یکی از مهم‌ترین وظایفشان حرکت به سمت سعادت دنیوی و اخروی است. اگر خوشبختی را لمس نکنیم حال دلمان خوب نیست؛ حال اگر فطرت انسان این است، پس ابزارهایی برای خوشبختی نیاز داریم که یکی از آن‌ها ایجاد صمیمیت درون خانواده است.
مدرس حوزه و دانشگاه ادامه داد: ما باید همچون بزرگان و اولیای خدا با همسران و فرزندان روابطی صمیمی داشته باشیم. اگر مروری بر روضه‌های حضرت زهرا (س) داشته باشیم می‌بینیم که تعداد زیادی از آن‌ها در خصوص عاشقانه‌های حضرت علی (ع) است که در عین صلابت آن هم در فضای متأثر از جاهلیت عاشق حضرت زهرا (س) است.
وی اظهار کرد: پیامبر(ص) نیز در این رابطه می‌فرمایند «آدم‌ها هر چقدر ایمانشان افزایش پیدا می‌کند لطیف‌تر شده و علاقه‌شان به همسرشان بیشتر می‌شود». در گفت و گوهای علمی از اصطلاح جنس مخالف زیاد استفاده می‌شود اما نباید از این اصطلاح استفاده شود زیرا اگر به فطرتمان نگاه کنیم می‌بینیم هر مردی میل به ایجاد ارتباط با زن دارد و زن هم همینطور.
این روانشناس در ادامه گفت: در اوایل زندگی مادر و پدر همراه انسان هستند و نیازهای عاطفی او را برطرف می کنند، اما با بزرگ شدن متوجه می‌شویم میل به کس دیگری هم داریم و می‌خواهیم عاشقانه دوستش داشته باشیم. اعتکاف این کار را می‌کند یعنی معنویت ما را بالا می‌برد درست مانند مسی که زنگ زده باشد و ما آن را جلا دهیم و در نتیجه معنویت هم عشق را زیاد می‌کند.
وی با بیان اینکه معنویت انسان را عاشق می‌کند به تصاویر تشییع جنازه همسر حضرت آیت الله جوادی آملی اشاره کرد و گفت: مردی که مفسر، فقیه و فیلسوف است و جایگاه خارق العاده ای در مجامع علمی دارد زمان دفن همسرش اشک می‌ریزد، این معنویت و عشق است.
مدرّس حوزه و دانشگاه با بیان اینکه در اعتکاف باید دنبال این عشق بود تأکید کرد: نمی‌گوییم در اعتکاف دنبال خدا نباشید، می گوییم دنبال خدایی باشید که یکی از نشانه‌های خوشبختی را همین عشق‌ورزی‌های پاک و زلال قرار داده است.
وی در رابطه با نکته دیگری از اعتکاف توضیح داد: ما آدم‌ها زمانی می‌توانیم رفتارهای سالم انجام دهیم که به نیازهای ما در بعد جسمی و روحی پاسخ داده شده باشد. نیاز همان حالت مربوط به جسم یا روان است که اگر پاسخ داده نشود تعادل بدن را به هم می زند و موجب رفتارهای ناسالم می‌شود.
حجت الاسلام هادی تصریح کرد: وقتی به اعتکاف می‌رویم به نیاز مهم “خلوت با خدا” پاسخ داده می‌شود. وقتی سه روز خودمان را محدود کرده و از همه چیزهایی که اجازه نمی‌دادند این خلوت اتفاق بیفتد دور می‌شویم، نیاز به تنهایی و خلوت پاسخ داده می شود؛ پس از آن ما رها و آزاد آماده انجام رفتارهای سالم هستیم که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به محبت به همسر اشاره کرد.
وی تأکید کرد: ما گاهی اوقات فکر می‌کنیم اگر تنها باشیم موفق‌تریم که در این مورد حتی بعضی افراد به آیه‌ای از قرآن با این مضمون اشاره می‌کنند که حضرت موسی (ع) قرار است به کوه طور برود و به او دستور داده می‌شود کفش‌هایش را برای احترام در آورد، سپس به او می گویند همسر و فرزندان را فراموش کن و فقط به خدا فکر کن.
حجت الاسلام هادی ادامه داد: حالا در مورد آیه مذکور سوال پیش می‌آید که آیا وقتی به اعتکاف می‌رویم باید همسر و فرزندان را فراموش کنیم و در یک فضای تنهایی و بی کسی قرار بگیریم؛ در جواب این سوال باید بگوییم که درست است باید فقط به خدا فکر کرد اما باید به این هم فکر کرد که خدا لذت و سعادت را در چه چیزی قرار داده است که یکی از این موارد لطف کردن به اعضای خانواده است.
مدرس حوزه و دانشگاه با اشاره به روایتی از پیامبر بیان کرد: در این روایات آمده است که خداوند مردی را که پیش همسر و فرزندانش بنشیند از مردی که در مسجد النبی معتکف شود بیشتر دوست دارد. پس اگر زن و مردی می‌خواهند به خدا برسند درست است که باید به خدا فکر کنند، اما باید بدانند یکی از راه‌های رسیدن به خدا لطف عاشقانه و بدون منت به همسر و فرزندان است.
این روانشناس بیان کرد: در زمان‌هایی هم این اتفاق می افتد که افراد به صورت خانوادگی توفیق اعتکاف را دارند که در این موارد اعضای خانواده ضمن ذکر خدا مطمئن باشند لطفشان نسبت به یکدیگر از مهم‌ترین عباداتی است که می‌توانند انجام دهند.
وی اضافه کرد: ما آدم‌ها همیشه برای رسیدن به مقصد دنبال میانبر مطمئن هستیم؛ همسر ما آن میانبر مطمئن، جذاب و زیبا برای رسیدن به بهشت است. باید توجه داشت که این مسئله برای زن و مرد دو طرفه بوده و برای محبت به فرزندان و برعکس نیز صدق می‌کند.
حجت الاسلام هادی با بیان اینکه دین رشد و قرب را در زمینه اجتماعی بسیار بیشتر از گوشه نشینی و خلوت با خدای متعال قرار داده است و حتی همان گوشه‌نشینی‌ها را هم در بطن جامعه قرار داده است گفت: خانواده نه تنها مانع رسیدن به سعادت نیست بلکه مشوق آن است در نتیجه انسانی که به اعتکاف می‌رود وقتی برمی گردد باید کمک کننده همسرش باشد تا هر دو در مسیر در رحمت الهی قرار گیرند.
وی تأکید کرد: اگر ۷۲ ساعت عبادت اعتکاف را تقسیم بر نمازهای یومیه روزانه کنیم ۵ ماه عبادت فشرده می‌شود که خداوند آن را در ۳ روز آورده است تا روح انسان صیقل داده شده و علاوه بر خانواده جامعه را بازسازی و بهسازی کند.
در ادامه حجت الاسلام سید محمد باقر تکیه‌ای، قائم مقام ستاد مرکزی اعتکاف نیز در سخنانی بیان کرد: آماده می‌شویم در ماه رجب در آستانه ولادت امام علی (ع) به عبادت اعتکاف برویم و در خانه‌ای مهمان شویم که میزبان آن خدا است و به آن چه که او دوست دارد از جمله روزه داری، قرآن، انس با صحیفه سجادیه، شب زنده داری و… بپردازیم.
وی افزود: این عبادت جامع است، زیرا دیگر عبادات را نیز در دل خود جای داده است؛ عبادت اعتکاف در دل خود نماز، روزه، شب زنده داری، حضور در مسجد، تلاوت قرآن، مناجات با خدا و … دارد که معتکف را در شرایط بسته‌ای قرار می‌دهد.
وی ادامه داد: اعتکاف از عکوف به معنای خود را محبوس کردن می‌آید تا در دل انسان خلوتی به وجود بیاید تا زمینه ارتباط صمیمی و عاشقانه با خدای متعال فراهم شود که این ارتباط کلید سعادت انسان است. البته از این موضوع نباید غافل شد که ارتباط با خدا کامل مرتبط با ارتباط با خانواده و جامعه است زیرا خداوند انسان را به صورت اجتماعی آفریده است.
دانش آموخته رشته تربیت اخلاقی عنوان کرد: انسان از ماده انس است که انس هم یعنی صمیمیت و محبت به همین دلیل خداوند انسان را به ارتباط و محبت به خود، خانواده و اطرافیان توصیه می‌کند. معنویت و ایمان زمینه آرامش در خانواده را فراهم کرده و سبب ایجاد اطمینان قلبی میان زوجین نیز می‌شود. پیامبر نیز اگر سالی ۱۰ یا ۲۰ روز در مسجد النبی معتکف می‌شدند به همین دلیل ایجاد انس با محبوب و سپس با مردم بود.
حجت الاسلام تکیه‌ای در خصوص اینکه چرا اعتکاف باید در مسجد جامع انجام شود، توضیح داد: اولین دلیل آن این است که مردم شهر در حال عبور و مرور افراد معتکف را ببینند. دومین دلیل آن است که به مسئولیت اجتماعی خود در قبال جامعه ایمانی توجه کنیم.
وی با اشاره به خاطرات یکی از علما گفت: یکی از علما می‌گفت نوه ۱۰ ساله من وقتی معتکف شد این مسجدنشینی و ارتباط با معبود عالم تحولی در او ایجاد می‌کند که تا چند ماه تمام اعضای خانواده را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد بنابراین در عبادت اعتکاف ممکن است از خانواده یک نفر معتکف شود اما باقی خانواده را تحت تأثیر این معنویت قرار می‌دهد.
قائم مقام ستاد مرکزی اعتکاف تصریح کرد: این نشان می‌دهد که اعتکاف عبادتی جامعه پرداز و خانواده ساز است به همین دلیل است که مقام معظم رهبری نیز بارها به ترویج اعتکاف اشاره کرده‌اند. این عبادتی که می‌تواند خانواده و جامعه را رشد دهد به عبارتی می‌توان گفت تکمیل کننده آن صحبت پیامبر (ص) است که می‌فرمایند «بهترین انسان‌ها بین شما کسانی هستند که نسبت به خانواده خود توجه بیشتر، حسن خلق و مراقبت بهتری دارند و من هم به عنوان رسول خدا از همه شما جلوتر هستم».
حجت الاسلام تکیه‌ای ابراز کرد: امسال نوعی از اعتکاف با برنامه‌های ویژه‌ای تحت عنوان “اعتکاف مادر، فرزندی” طراحی شده است که در آن مادر به همراه فرزند خود معتکف می‌شود. این نمونه شاید قبلاً هم اتفاق افتاده باشد، اما امسال سعی داریم بارزتر شود تا مادر و پدر نقش خود را در تربیت و سعادت فرزندان به خوبی ایفا کنند.
دانش آموخته رشته تربیت اخلاقی با اشاره به استقبال کم نظیر نوجوانان و جوانان به خصوص دهه هشتادی‌ها نسبت به این عبادت ناب اسلامی گفت: این اتفاق مبارکی است که در نسل‌های جدید رخ داده است، اما متأسفانه به دلیل تعداد بالای درخواست ها شاهد اشک حسرت تعداد زیادی از این نوجوانان و جوانان هستیم.
حجت الاسلام تکیه‌ای با بیان اینکه امروزه اعتکاف به یک نرم افزار فرهنگی، معنوی تبدیل شده است که در مقابل تهاجمات وارد شده از سوی دشمن سد محکمی ساخته است گفت: این ابزاری است که بیش از هزار سال پیش بزرگان مقدس اسلام برای ما قرار داده‌اند. طبق گفته رسول خدا اعتکاف فرصتی برای پاک شدن انسان ار همه آلودگی ها است و در آن خداوند همه حسناتی که فرصت یا توان انجام آن را نداریم در نامه اعمال ما می‌نویسد و ما را رشد می‌دهد.
ثبت دیدگاه